AZKONA, JOSETXO
Aparta da haijin japoniarrak (haikuegileak) poesia sortzeko darabilen moldea. Alderdi hori gurearekikoa hain diferentea izaki, hautemate horrek pizten du ikusmina gutartean. Bai, budismoak, taoismoak, zen filosofiak..., labur erranik, ekialde urruneko pentsaera aire horiek badute loturarik poesia mota honekin. Gako horien ezaguera, noski, baliagarria da haikua zertan den hobeki preziatzeko. Baina garbi gera bedi: haikuak ez du apologiarik egiten ezein erlijio edo eta bertze ideologiaren alde. Bizitza, halaber, urratu beharreko bide baten gisara hartuz, bai metaforikoki eta baita zentzu hertsian hartuta ere, haijina, sortetxea abandonaturik eta arauz beteriko gizarte hierarkizatu bati bizkar emanda, arlote bihurtu eta bideari lotu zitzaion, nomaden antzera. Haikuegileak, horrela, txitean-pitean bidean barrena ikusitakoak izanen du kontagai bere zeregin poetikoan, delako hori axola handiko edo ttipikoa den epaitzeke. Berak, gainera, ez du gogoko bere burua testuan agertzea. Niaren agerpena, hortaz, ez dago kasik haikuan. Eta, arraioa!, zer zaila den guretzat gure ?ni? neurotiko, antsiatsu eta orojakilea nonahi agerian utzi nahi izate horri uko egitea, ezta? Haikuak, aitzitik, badu gaitasun hori, eta horrelakoak eta bost.
